A. INTERNET- ZAGROŻENIA I KONSEKWENCJE PRAWNE
„To nie Internet jest źródłem zagrożeń, lecz ludzie, którzy z niego korzystają.”
Świat wirtualny bywa, niestety, niejednokrotnie miejscem wielu zagrożeń, łamania prawa, krzywdy człowieka.
I. Zagrożenia dla dzieci i młodzieży związane z treściami internetowymi :
Szkodliwe treści
Wirtualna prostytucja(m.in. czat kamerki)
Prywatność- w sieci zostawiamy całą mapę swojego dnia, począwszy od treningów sportowych, po miejsca, które odwiedzamy
Niebezpieczne kontakty online – grooming (co trzeci dzień do zespołu Helpline.org trafia zgłoszenie dot. Uwodzenia
Cyberprzemoc - dzieci coraz częściej padają ofiarami agresji online ze strony swoich rówieśników- stalking – uporczywe nękanie
Nadmierne korzystanie z Internetu( portale społecznościowe, gry….)- 35 % dzieci zaniedbuje rodzinę, znajomych, naukę szkolną albo hobby
Zakupy- 15 % nastolatków ma konto w serwisie aukcyjnym
Można stać się ofiarą, ale też być sprawcą, choć b. często zaczyna się od niby ,,niewinnych wygłupów dla śmiechu.” Niejednokrotnie osoba, będąca sprawcą cyberprzemocy, była wcześniej jej ofiarą. Niektórzy zapominają, że wszystkie działania „ w sieci” zostawiają ślad - dowód tych działań i mają swoje konsekwencje: w wymiarze ludzkim, ale i prawnym (także osoby nieletnie!) a w przyszłości również zawodowym.
Podczas pandemii i nauki zdalnej zagrożenia te przybierają na sile.
JEDNAK ZASADY OBOWIĄZUJĄCE W SZKOLE SĄ CAŁY CZAS AKTUALNE TAK, JAK I PRAWO Z JEGO KONSEKWENCJAMI! NIE RÓB DRUGIEMU, CO TOBIE NIEMIŁE!
GODNOŚĆ KAŻDEGO CZŁOWIEKA JEST WARTOŚCIĄ, KTÓREJ NIKOMU NIE WOLNO NISZCZYĆ!
II. Cyberbulling, cyberprzemoc to nazwy czynności opierających się na przemocy, do której dochodzi przy użyciu technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Niestety coraz częściej zagrożenie pochodzi od rówieśników. Niby żarty, chęć zaimponowania grupie i pokazania, kto ma władzę, może doprowadzić do tragedii.
Podstawowe- prawnie zakazane- formy tego zjawiska w Internecie to:
- wyśmiewanie
- straszenie
- nękanie
- szantażowanie
- upublicznianie wizerunku bez zgody właściciela
- screeny- zrzuty ekranu, np. podczas lekcji zdalnej
- przerabianie zdjęć
- publikowanie lub rozsyłanie ośmieszających, kompromitujących informacji, zdjęć, filmów
- podszywanie się w sieci pod kogoś wbrew jego woli(fałszywe konta i profile)
- wykluczanie
- hejtowanie
*hejtować- publicznie (zwykle - choć niekoniecznie - na forum internetowym) ostentacyjnie wyśmiewać lub krytykować, okazywać niechęć, dezaprobatę bądź nienawiść wobec osoby, grupy osób, ich postępowania lub przekonań.
Sprawcy wykorzystują: pocztę elektroniczną, czaty, komunikatory, strony internetowe, blogi, serwisy społecznościowe, grupy dyskusyjne, serwisy SMS i MMS.
III. PAMIĘTAJ!!! TWÓJ wizerunek i wizerunek każdego człowieka (w tym ucznia czy nauczyciela podczas lekcji zdalnej) jest dobrem osobistym w rozumieniu cywilnoprawnym. Wizerunek - , czyli np. nagranie lub zdjęcia przedstawiające osobę - nie mogą być dalej udostępniane bez jej zgody
NAGRYWANIE LEKCJI I UDOSTĘPNIANIE ZDJĘĆ LUB NAGRAŃ OSOBOM TRZECIM, W TYM N A PLATFORMACH SPOŁECZNOŚCIOWYCH JEST ZABRONIONE!!!
Nagrywanie spotkań on- line bez wiedzy i zgody ich uczestników jest naruszeniem norm społecznych. To tak, jakby nagrywać normalną lekcję ukrytym dyktafonem.
IV. Wszystkie wymienione wyżej czyny podlegają odpowiedzialności karnej .
Przykład:
Umieszczenie wizerunku osoby w celu jej ośmieszenia, np. na stronie internetowej, na blogu, w serwisie społecznościowym, rozesłanie e-mailem lub przez telefon komórkowy, jak również umieszczanie w internecie lub przesyłanie drogą e-mailową, przy użyciu komunikatorów, serwisów społecznościowych, telefonu komórkowego itp. obrażających kogoś treści i opinii podlega odpowiedzialności karnej z art. 212 (zniesławienie) lub art. 216 (znieważenie) Ustawy Kodeks karny (Dz. U. z 1997r. Nr 88, poz. 553 z zm., dalej – kk). Te same przepisy dotyczą tworzenia kompromitujących i ośmieszających stron internetowych, blogów, fałszywych kont i profili w serwisach społecznościowych.
Gdy czyn będzie miał znamiona naruszenia wizerunku, mówią o tym artykuły 23 i 24 Ustawy Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964r. Nr 16, poz. 93 z zm.)
Osoba pokrzywdzona lub jej przedstawiciel prawny muszą sformułować prywatny akt oskarżenia i złożyć go w sądzie rejonowym, wydziale karnym właściwym ze względu na miejsce popełnienia przestępstwa (art. 6 § 2 kk). W tym przypadku należy również mieć wiedzę o tym, kto jest sprawcą przestępstwa, a także posiadać jego dokładne dane oraz dowody popełnionego przestępstwa. Dowodami w tego rodzaju sprawie mogą być materiały z Internetu zgrane na nośnik, ewentualnie wydrukowane, z podaniem adresów danych stron internetowych, na których były prezentowane. Ponadto zeznania świadków, którzy słyszeli lub widzieli okoliczności nagrania i samo nagranie.
Znieważenie „w sieci” jest przez sąd surowiej karane, niż ten sam czyn w wymiarze realnym („twarzą w twarz”), ponieważ ma szerszy zasięg.
Jeżeli sprawcą cyberprzemocy (czyli czynu karalnego) jest osoba poniżej 17 roku życia, działania w sprawie realizuje sąd rodzinny i nieletnich w zakresie ustawy o demoralizacji nieletnich – tam składa się zawiadomienie o czynie zabronionym.
Zarówno w przypadku niepełnoletniego sprawcy, jak i ofiary cyberprzemocy dochodzenie odpowiedzialności prawnej małoletniego pokrzywdzonego i sprawcy odbywa się przy współpracy z rodzicami. Konsekwencje dla nieletniego sprawcy sąd rodzinny ustala spośród środków wychowawczych, wychowawczo- leczniczych, poprawczych; zobowiązuje także rodziców do pewnych działań. Zostaje również powiadomiona szkoła.
V. Gdy jesteś świadkiem lub ofiarą cyberprzemocy:
w w w. helpline.org.pl 800 100 100
Jeśli w Internecie znajdują się obraźliwe komentarze lub zdjęcia bez twojej zgody
- zgłoś nadużycie na portalu, na którym się znajdują te zdjęcia
- skontaktuj się z Helpline.org.pl
- zachowaj dowody cyberprzemocy- wiadomości, sms-y, e-maile, zrzuty ekranu
VI. Polecane filmy:
1. Cyberprzemoc- jak uczeń ukradł koleżance profil- policja
https://www.youtube.com/watch?v=L6A0caZdtCg
2. Cyberbulling: Czy Internet może komuś zniszczyć życie?
https://www.youtube.com/watch?v=WHxOiru8Qeo
3. Odc. 3 CYBERPRZEMOC- porządna refleksja !!!
https://www.youtube.com/watch?v=XMcr2-Ke3I4
4. Film „W sieci”- Ewa Farna( 9 lat temu, ale temat b. aktualny, świadectwa ofiar) https://www.youtube.com/watch?v=f9yt8QHDODs
5. Twoje miejsce w internecie - social media i odpowiedzialność
„Korzyści i negatywy Internetu: Patostreamy, fakenewsy, hejt. Młodzi ludzie nie zdają sobie sprawy, jaką moc mają słowa- każda innowacja ma swoją moc, ale i ciemną stronę. Jak oglądasz treści, to one idą wyżej, jak odpowiadasz na hejt, to on idzie wyżej, zwiększasz mu zasięg, zgłaszajcie treści; weryfikujmy, co udostępniamy, kontrolujmy marketing- agencje trolli, popularność to nie sława. Za sławą idzie odpowiedzialność. Proszę was, bądźcie odpowiedzialni w Internecie….”
https://www.youtube.com/watch?v=nQgF5bi1KDI
B. PAPIEROSY
VII. PAPIEROSY, e- papierosy
1.Krótki film profilaktyczny o papierosach
https://www.youtube.com/watch?v=PShqaLNFK0I
2. Szkodliwe następstwa palenia tytoniu- b. dobra prezentacja
https://www.google.com/search?client=firefox-b&biw=1366&bih=609&ei=4J3PX_PsBYPClwS7pL64Bg&q=prezentacja+szkodliwość+palenia+papierosów
3. E- papierosy- prezentacja multimedialna
C. ISTOTA PUŁAPEK UZALEŻNIEŃ
VIII. FILMY o mechanizmie uzależnienia- istota pułapki
1. Krótki film o uzależnieniu(czas:4,38) !!! pokazuje istotę mechanizmu pułapki https://www.youtube.com/watch?v=rLHvyud1zYY
2. Kompulsywne korzystanie ze smartfonów i mediów społecznościowych (I co to ma wspólnego z zajadaniem), po to, żeby zmienić swój stan emocjonalny,
konkretnie o tym, jak to zostało stworzone żeby wciągać( behawioryzm, światełka, lajki, powiadomienia- stres, lęk, że nie sprawdzę…).To wszystko zabiera nam spokój, nie pozwala odpocząć, jesteśmy bombardowani….
https://www.youtube.com/watch?v=eiUI92eRpg0
3. Uzależnienie od komputera, Internetu- ( to najbardziej dla rodziców)
Objawy( 5 z 10 w roku), bezpieczny czas, eksperyment w Rosji(odcięcie od urządzeń- to samo, co u Magdy w następnym filmie, że nie potrafią spotkać się ze swoim wnętrzem), jak leczyć. Dla uczniów szczególnie polecany: początek filmu- 10 objawów i dalej- od: eksperyment w Rosji….
https://www.youtube.com/watch?v=G7PwH68uD7s
4. „Uwolnij się od uzależnień” !!!- najlepsze na końcu- taki deser; to powinien zobaczyć każdy, także rodzice- najlepiej do wspólnego obejrzenia z dziećmi
Zachęta do przyjrzenia się sobie; cała prawda o uzależnieniach, b. chwalony film- bolesna, ale trafiona prawda o współczesnym świecie i naszym życiu: ludzie nieustannie od czegoś się uzależniają- nawet od maksymalnego wykorzystania czasu, samorozwoju, sprawdzania e-maili……. film o szukaniu szybkich rozwiązań, szybkiej uldze, technice i uciekaniu przed sobą……
(Ale prowadząca poleca na końcu film o medytacji- proszę nie kojarzyć tego z, np. buddyzmem, nie traktować, że pedagog poleca coś wbrew wierze uczniów; należy też pamiętać, że jest medytacja chrześcijańska, np. jezuici- medytacja ignacjańska). Film polecany, bo b. trafnie opisuje, w jakim świecie funkcjonujemy, pełnym subtelnych, ale silnych pułapek, nieświadomi wielu zagrożeń w wirze codzienności. Wszystkich nas to dotyczy, bo w takiej kulturze społecznej żyjemy….
https://www.youtube.com/watch?v=A571-nmKjqI
5. Jak skuteczniej się zmieniać?- świetne praktyczne wskazówki, zwłaszcza w II części.
https://www.youtube.com/watch?v=N3tvXBAAVqk
6. Krótki film o uzależnieniu „Nuggets” !!!!!!
https://www.youtube.com/watch?v=rLHvyud1zYY
D. MARIHUANA
VII. Dwa artykuły o marihuanie w oparciu o świadectwa młodych ludzi
1. ,,Maryśka” na start – artykuł jest poniżej w ulotce w całości lub w linku http://www.psychotekst.pl/artykuly.php?nr=30
2. „Milion twarzy marychy”- reportaż z Wyszkowskiego MONAR-u - artykuł jest poniżej w ulotce całości lub w linku
https://www.tygodnikprzeglad.pl/milion-twarzy-marychy/
VIII. Filmy o narkotykach (świadectwa, przyczyny-skutki, dopalacze, Adam Nyk- terapeuta z Hożej w Warszawie, był w naszym liceum na spotkaniach profilaktycznych i inni)
a). świadectwa
https://www.youtube.com/watch?v=P-8a1roBc8g
b). o dopalaczach
https://www.youtube.com/watch?v=DJUmFx9jf58
c). A. Nyk, terapeuci
https://www.youtube.com/watch?v=g8Ve1Sq19Dw-
d). Krótki film o uzależnieniu „Nuggets”!!!!